Het team van mevrouw Dumfries
Een paar jaar geleden mocht ik aan de slag met het team waarvan Marleen Dumfries, de moeder van Denzel, teamleider was: het Albeda College op Rotterdam-Zuid. Ik was nog niet binnen of ik voelde me al helemaal welkom; leuke sfeer, aardige mensen die nog graag wilden leren ook. Sinds Marleen met pensioen is, draagt het schoolplein haar naam in dankbare herinnering.
Dat ik me zo thuis voelde in haar team heeft vast ook te maken met het feit dat ik in dezelfde stadswijk een fijne, liefdevolle jeugd heb beleefd. De school en ik maakten deel uit van dezelfde gemeenschap die voor mij een Veilige Basis vormde. Zie een veilige basis als een plek, een gezin, een school, bedrijf, stadswijk, sportclub, kortom een gemeenschap waar je je thuis voelt, én waar je uitgedaagd wordt nieuwe, spannende ervaringen op te doen buiten die veilige basis. Met die ervaringen keer je dan weer terug op de basis waar je dat wat je geleerd hebt, verankert door er met anderen op terug te kijken. Dat is de kern van leren. Op een veilige basis leer je meer.
Mensen vormen samen al dan niet veilige basissen en balanceren daarbij op een lijn met als uitersten doel- en zingerichtheid. Doelgerichte scholen bijvoorbeeld werken volgens strak omschreven, meetbare doelen en zijn prestatiegericht: ‘Even geen tijd voor leuke dingen, eerst die corona-achterstand wegwerken’. Zingerichte scholen hebben oog voor de bedoeling van het leven: wat hebben we nodig om het met z’n allen goed te hebben, het beste uit onszelf en elkaar te halen en de wereld netjes over te dragen aan wie er na ons komen? ‘Wat heeft dat nou voor nut, drama, zingen, energizers en meer van die onzin in de klas? We komen hier toch om te leren?’ vraagt een doelgerichte leraar’ ‘Nut heeft het niet, zin des te meer’ krijgt hij als antwoord. Het leuke is overigens dat wanneer je zingericht aan de slag gaat, je daarmee doelen en prestaties relativeert waarmee de spanning en de faalangst afnemen en de prestaties toenemen. Hoe beter de balans tussen doel en zin, hoe veiliger de school als basis.
Een held is voor mij iemand die door zichzelf te overwinnen een bijdrage levert aan de kracht van de veilige basis. Op 13 juni, werd Denzel na zijn beslissende kopbal tegen Oekraïne, Oranjeheld. Op de 15e publiceerde de Volkskrant een interview met zijn moeder dat me deed stilstaan bij de vraag wat nou de essentie is van leiderschap waarin doel en bedoeling elkaar versterken. Soms zit het in niet meer dan het lachend verscheuren van briefjes. ‘Denzel kan druk zijn, moeilijk stilzitten’, vertelt Marleen in de krant. ‘Er werd op zijn school geopperd dat hij adhd had. Maar de verwijsbrief van de huisarts werd buiten lachend verscheurd door moeder en zoon.’ ‘Denzel is gewoon Denzel’, zegt Marleen. ‘Hij heeft veel energie maar gebruikt die op een goede manier’.
Zeker, veel leerlingen en hun ouders zijn gebaat bij een goede diagnose. Die geeft helderheid en helpt jonge mensen gedegen voorbereid spannende avonturen buiten de veilige basis aan te gaan. Maar niettegenstaande dat: hoeveel leerlingen in Nederland zijn er gediagnosticeerd omdat hun energie de prestatiegerichtheid van de school in de weg zit? Hoe zou Denzel zich hebben ontwikkeld als het briefje van de huisarts tot Ritalin geleid zou hebben? In ieder geval slaagt hij er tijdens het EK tot nu toe in voor veel mensen een geweldige bijdrage te leveren aan Nederland als Veilige Basis. Ergo conclusio: scholen horen de energie van leerlingen richting te geven in plaats van die te reguleren.
Blog van Jan Ruigrok. Jan begeleidt scholen bij pedagogische vraagstukken. Zoals faalangst ombuigen in faalkracht en het vergroten de sociale veiligheid in de school.
Reacties (0)