Executieve functies bij kinderen en jongeren: grip op gedrag, leren en motivatie

Sommige leerlingen lopen vast op school, niet vanwege gebrek aan intelligentie, maar door zwakke executieve functies. Denk aan plannen, concentreren, emotieregulatie of motivatie. KPC Groep helpt scholen met training, coaching en maatwerkbegeleiding om executieve functies bij kinderen en jongeren te versterken. Zo ondersteunen we leraren, mentoren en teams bij het creëren van kansen voor alle leerlingen.

Wat zijn executieve functies (EF)?

Herken je dit?
– Een leerling die maar niet aan het werk komt.
– Een slimme leerling die plotseling terugvalt.
– Iemand die zijn spullen vergeet of steeds te laat komt.
– Een leerling die zijn emoties moeilijk de baas is.

In veel van deze situaties spelen executieve functies een rol: denkprocessen in het brein die gedrag sturen, plannen mogelijk maken en zorgen voor doelgericht werken.

Waarom EF essentieel zijn voor leren en gedrag

Executieve functies ontwikkelen zich vanaf de geboorte tot ver in de adolescentie – soms tot het 25e levensjaar. Deze ontwikkeling is bepalend voor zelfsturing, motivatie, sociaal gedrag én leerprestaties. EF zijn dus van grote invloed op schoolloopbaan en latere kansen op de arbeidsmarkt.

Kinderen zijn in de ogen van hoogleraar neuropsychologie Jelle Jolles ‘werk in uitvoering’, en wel gedurende langere tijd dan we tot nu toe dachten. “Ons brein rijpt van nul tot ongeveer 25 en blijft zich daarna plastisch ontwikkelen.” 

Leren, persoonlijke groei en executieve functies: de sleutel tot ontwikkeling

Het belang van executieve functies (EF) krijgt steeds meer aandacht in het onderwijs. Dat merken we aan de toenemende vragen van leraren, mentoren en ondersteuningscoördinatoren. Logisch ook: wie leerlingen goed wil begeleiden in hun leren, persoonlijke groei en ontwikkeling, moet snappen hoe het brein werkt.

Executieve functies zijn onmisbaar voor concentratie, doelgericht gedrag en motivatie. Als onderwijsprofessional kun je leerlingen helpen sterker te worden in deze vaardigheden. Door inzicht in EF kijk je met een andere bril naar gedrag en weet je beter hoe je leerlingen effectief ondersteunt met structuur, sturing en inspiratie.

Rol van de leraar

Bij de ontwikkeling van de EF speelt de omgeving van het kind of jongere (ouders, leraren) een grote rol. Kinderen en jongeren met zwakke executieve functies hebben vaak problemen met het werkgeheugen, plannen en timemanagement. Leer- en ontwikkelprocessen kunnen hierdoor stagneren. Met als mogelijk gevolg onder meer motivatieproblemen, probleemgedrag of voortijdig schoolverlaten. Bij de ontwikkeling van EF kan de leraar een belangrijke rol vervullen door de ontwikkeling van EF te stimuleren. Kennis van EF en een passende aanpak helpt dus om het potentieel van de leerling beter te benutten.

Executieve functies: scholing op maat

Bij studiedagen en workshops horen we vragen als:
– Hoe herken je sterke en zwakke EF bij leerlingen?
– Hoe kun je EF gericht stimuleren?
– Hoe motiveer je leerlingen die vastlopen in taken?

KPC Groep ontwikkelt en verzorgt geheel op maat en vanuit de specifieke vraag van de school studiedagen, opleidingen en workshops voor onderwijsprofessionals in het PO, (V)SO, Praktijkonderwijs, VO en MBO. We koppelen inzichten uit de neuropsychologie aan wat werkt in de praktijk. Met praktische werkvormen, concrete tips en handelingsgericht advies ondersteunen we teams én individuele professionals.

• Delen: