Krimp in het onderwijs: toekomstgericht omgaan met dalende leerlingaantallen

Door demografische ontwikkelingen neemt het aantal leerlingen in veel regio’s structureel af. Tot 2035 daalt het aantal leerlingen in het primair onderwijs met naar verwachting ruim 100.000. In het voortgezet onderwijs wordt een krimp verwacht van ongeveer 60.000 leerlingen. Voor het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) laat de prognose zien dat het aantal studenten na een lichte stijging rond 2027 geleidelijk zal afnemen van ongeveer 472.000 naar circa 460.000 in 2031. Op de langere termijn kan dit aantal dalen tot rond de 433.000 studenten in 2040. Vooral krimpregio’s als Zeeuws-Vlaanderen, Limburg, Noordoost-Groningen, Achterhoek en delen van Brabant merken dit als eersten. Maar ook andere regio’s krijgen te maken met leerlingendaling.

Voor besturen, schoolleiders en samenwerkingsverbanden betekent dit: moeilijke keuzes maken. Hoe behoud je een kwalitatief, toegankelijk én toekomstbestendig onderwijsaanbod als het aantal leerlingen daalt en de financiële ruimte krimpt? Onze visie: krimp ontken je niet, je organiseert er een doordacht antwoord op.

Wat wij doen bij krimptrajecten

Wij begeleiden schoolbesturen en scholen om met visie en daadkracht te sturen op de gevolgen van leerlingendaling. Onze adviseurs hebben ervaring met bestuurlijke heroriëntatie, scenario-ontwikkeling, onderwijskundige herinrichting en procesbegeleiding.

Wij helpen u:

  • De impact van krimp op uw organisatie helder in beeld te brengen
  • Strategische keuzes te maken: bijvoorbeeld over scholenstructuur, samenwerking of spreiding
  • Regionale scenario’s te ontwikkelen op basis van leerlingprognoses en beleidsdoelen
  • Organisatievormen te verkennen
  • Personeelsbeleid en professionalisering hierop af te stemmen
  • Onderwijskwaliteit centraal te houden in elke stap

Hoe wij ondersteunen

Onze inzet is maatwerk en kan onder meer bestaan uit:

  • Strategische advies- en scenariotrajecten
  • Begeleiding van heidagen en visietrajecten
  • (Interim) projectleiders of procesbegeleiders
  • Teamcoaching en studiedagen over omgaan met krimp
  • Trainingen over veranderkracht en gezamenlijke besluitvorming
  • Ondersteuning bij communicatie over krimp met stakeholders

Wij zorgen niet alleen voor inhoudelijke scherpte, maar ook voor implementatiekracht. Geen papieren rapporten, maar plannen die werken in de praktijk.


    “In een ingewikkelde wereld met veel verschillende belangen komt het erop aan zorgvuldig te opereren. Daarvoor moet je een onafhankelijke partij inschakelen. Met haar netwerk brengt KPC Groep veel kennis in”

    Huub Vromen, directeur-bestuurder Scholengroep Rijk van Nijmegen


    Scholengroep Rijk van Nijmegen staat voor sterk regionaal vmbo

    Het vmbo in de regio Nijmegen koos i.p.v. concurrentie voor samenwerking. 

    Whitepaper ‘Van krimp naar kracht in het PO’

    Veel scholen in het primair onderwijs worden geconfronteerd met teruglopende leerlingenaantallen.

    Van krimpkramp naar groeikracht in het VO

    Hoe voorkom je dat je in de ‘krimpkramp’ schiet. Onze adviseurs geven tips en praktijkvoorbeelden.