Bewegend leren en effecten op leerprestaties

20 maart 2019

Blog van Wendy Timmer

Wie het boek ‘Jongens zijn slimmer dan meisjes’ gelezen heeft, zal na het lezen van dit boek genuanceerder spreken over leerstijlen, meervoudige intelligentie, multitasken en andere ‘onderwijsmythen’. Daar waar het boek vol staat met onderwerpen die we voorheen graag geloofden, maar niet helemaal - of soms helemaal niet - bleken te kloppen, bespreekt het boek ook manieren van leren die wél werken. Een onderwerp dat niet onder de mythes beschreven staat, en wél als veelbelovend wordt aangemerkt, is het bewegend leren.

Leerprestaties

De laatste jaren wordt er steeds meer onderzoek uitgevoerd naar bewegend leren. Hieruit blijkt dat fysieke activiteit voorafgaand of tijdens het leren, een positief effect heeft op leerprestaties. Positieve effecten van beweging voorafgaand en tijdens een les, worden met name gevonden voor concentratie/taakgerichtheid van de leerling en executieve functies van leerlingen. Gaat de tijd die je dan besteedt aan bewegen dan niet ten koste van de effectieve lestijd? Zelfs wanneer je een kwart van de lestijd invult met beweging, blijkt dit niet ten koste te gaan van de leerprestaties. Een verklaring hiervoor is dat door fysieke activiteit voorafgaand aan de les, het leertempo van de leerling omhooggaat en leerlingen zich beter kunnen concentreren. Over het algemeen geldt: hoe meer leerlingen bewegen, hoe hoger de leerprestaties. Let wel op: ook andere factoren zoals slaap, voeding en IQ kunnen natuurlijk ook van invloed zijn op deze stelling.

Win-win situatie

Bewegen en een fit leven leiden, is belangrijk in alle leeftijdscategorieën. Bewegen levert allerlei voordelen op voor zowel de lichamelijke als mentale gezondheid. Toch blijkt uit cijfers van het RIVM dat 44% van de leerlingen in het basisonderwijs niet voldoet aan de beweegnorm. In het voortgezet onderwijs ligt dit percentage zelfs op 69%. Het verkleinen van deze percentages is een gedeelde verantwoordelijkheid van zowel de ouders als de school. Ouders zouden erop toe moeten zien dat hun kind voldoende sport, buiten speelt en beweegt. Scholen kunnen ook een grotere rol gaan spelen in het voldoen aan de beweegnorm door meer aandacht te besteden aan bewegen. Het lijkt voor scholen zelfs een win-win situatie te kunnen opleveren nu blijkt dat extra tijd besteden aan bewegen niet ten koste gaat van de leeropbrengst, maar dat leerprestaties en concentratie zelfs kunnen verbeteren door bewegen.

Integreren in lessen

Het integreren van meer bewegen tijdens de les en in de klas, kan een lastige opgave zijn voor docenten. De meeste docenten hebben het immers al druk genoeg, hebben te maken met vele vernieuwingen, en zijn gewoonweg nog niet gewend aan het idee van bewegend leren. Veranderingen en vernieuwingen in het onderwijs komen niet altijd even goed van de grond. Wat belangrijk is bij vernieuwingen, is dat men zich kan vinden in de verandering en zich bewust is van het belang van de vernieuwing. Je moet zogezegd achter de verandering staan, het moet je een positief gevoel geven. Het integreren van bewegend leren in de lessen kan gezien worden als een verandering in de manier waarop je lesgeeft. Wanneer jij wilt beginnen met het integreren van bewegen tijdens je les is het belangrijk dat je voldoende achtergrondkennis hebt van bewegend leren zodat je dit in je achterhoofd kan houden wanneer je wilt starten met bewegend leren. Tevens kan extra achtergrondkennis ervoor zorgen dat je je beter toegerust voelt, waardoor je zelfverzekerder zult starten met het bewegend leren.

Haalbaar voor iedere docent

Bewegend leren implementeren in de lessen is haalbaar voor iedere docent. Of je nu sports-minded bent, of gemotiveerd bent om je leerlingen op een leuke en originele manier te laten leren. Het is belangrijk dat je je eigen weg erin vindt. Er zijn een aantal principes waarmee je rekening kunt houden als je begint met het implementeren van bewegend leren. Als je deze principes gebruikt om vervolgens lessen te ontwerpen die bij jou passen en waar je zelf ook veel plezier uit kunt halen, ligt succes op de loer!

 

Meer weten over bewegend leren?

 

Op 9 november organiseert KPC Groep de training 'leren in beweging'. Speciaal voor docenten die nog geen of weinig ervaring hebben met bewegend leren. Tijdens de training leer je welke inzichten onderzoek over bewegend leren heeft opgeleverd, doe je veel inspiratie op om bewegend leren zelf toe te passen, en leer je hoe je aan de hand van een paar principes en eenvoudige handvatten zelfstandig aan de slag kunt met het ontwerpen van beweegactiviteiten tijdens je eigen les.